Cách chăm sóc trẻ mùa nắng nóng để tránh biếng ăn, hay ốm

Như một quy luật, đầu hè thời tiết oi ả, nóng bức cũng là lúc số trẻ bị biếng ăn tăng cao. Bằng một số lưu ý nhỏ dưới đây, các mẹ sẽ lựa chọn được phương án “giải cứu” kịp thời để giúp trẻ ăn ngon và khỏe mạnh “bất chấp” thời tiết.

Khủng hoảng “cuộc chiến” biếng ăn, ốm vặt khi vào hè

Vào hè là thời điểm nhiều cha mẹ cảm thấy “điên đầu”, đứng ngồi không yên với những vấn đề sức khoẻ của trẻ, cụ thể:

Trẻ biếng ăn, bỏ bữa

Thời tiết nóng bức, oi ả của mùa hè khiến trẻ tiết nhiều mồ hôi để điều hoà làm mát cơ thể. Đây là nguyên nhân gây tình trạng mất nước khiến trẻ mệt mỏi, uể oải, giảm vị giác dẫn đến giảm cảm giác thèm ăn. Mặc dù mẹ đã cố gắng bày nhiều cách như: chế biến món ăn ngon, thay đổi thực đơn liên tục nhưng cứ đến bữa là con lại quấy khóc, mè nheo. Ăn được 1 vài miếng lại ngậm thức ăn trong miệng, ăn ít hơn so với những ngày thường, bỏ bữa, phun thức ăn, hoặc uống nước thay cơm.

Trẻ dễ bị tiêu chảy

Hiện, bắt đầu vào hè, thời tiết nắng nóng khiến thực phẩm dễ bị ôi thiu, nhiễm khuẩn, các loài côn trùng như muỗi, gián, ruồi,… sinh sôi và lây lan mầm bệnh nhanh khiến tỷ lệ trẻ bị tiêu chảy gia tăng mạnh mẽ. Đặc biệt trong và sau kỳ nghỉ lễ dài, khi gia đình có phần lơ là vấn đề vệ sinh cá nhân cũng như vệ sinh an toàn thực phẩm cũng là lúc trẻ dễ mắc bệnh tiêu chảy.

Trẻ dễ mắc bệnh hô hấp

Thói quen bật điều hoà nhiệt độ thấp, bật quạt mạnh khi ngủ khiến trẻ nhỏ rất dễ bị viêm họng, cảm lạnh. Bên cạnh đó, trẻ nô đùa, vui chơi vào mùa hè thường ra mồ hôi, nếu không được chăm sóc đúng cách, mồ hôi có thể thấm ngược vào trong, làm gia tăng nguy cơ trẻ mắc các bệnh viêm đường hô hấp.

Con biếng ăn, tiêu chảy, ốm vặt mùa hè – Mẹ đừng chủ quan

Gia tăng nguy cơ trẻ bị suy dinh dưỡng là hệ luỵ đầu tiên mẹ cần chú ý nếu tình trạng biếng ăn, ốm vặt của trẻ kéo dài trong mùa hè. Trẻ sụt cân, chậm tăng trưởng chiều cao, cân nặng do cơ thể không được bổ sung đầy đủ các dưỡng chất cần thiết. Theo thống kê của WHO, có khoảng 45% số ca tử vong ở trẻ dưới 5 tuổi có liên quan đến suy dinh dưỡng.

Khi biếng ăn kéo dài và không được giải quyết, sức đề kháng của trẻ sẽ giảm, làm cho hệ thống miễn dịch không đủ kháng thể để bảo vệ cơ thể trẻ khỏi các tác nhân gây bệnh. Kết quả là trẻ dễ mắc các bệnh ốm vặt hơn và rơi vào vòng luẩn quẩn biếng ăn-thiếu dinh dưỡng – dễ ốm – ngày càng biếng ăn.

Tình trạng trẻ biếng ăn, bỏ bữa, thiếu hụt dinh dưỡng vào mùa hè, không chỉ ảnh hưởng đến sự phát triển thể chất mà còn làm giảm năng lượng và sự tập trung của trẻ, dẫn đến mệt mỏi, khó tập trung, suy giảm trí nhớ, lờ đờ, trẻ kém thông minh hơn bình thường. Theo tài liệu của Thư viện Y học Quốc gia Hoa Kỳ năm 1989, khi trẻ bị thiếu hụt dinh dưỡng nghiêm trọng, chỉ số IQ sẽ giảm. Biếng ăn không chỉ ảnh hưởng đến khả năng học tập và nhận thức trong tương lai ngắn hạn, mà còn có thể gây hại kéo dài đến 5 năm sau.

Trẻ bị tiêu chảy trong mùa hè cũng là một vấn đề mẹ cần sát sao bởi những ảnh hưởng của bệnh tới sức khoẻ của trẻ. Tại Việt Nam, bệnh tiêu chảy nằm trong 10 bệnh dẫn đầu về tỉ lệ mắc và tỉ lệ tử vong trong số các bệnh truyền nhiễm cần khai báo. Từ năm 2010 trở lại đây có khoảng từ 500000 đến 900000 trường hợp tiêu chảy bao gồm khoảng 10 trường hợp tử vong được báo cáo mỗi năm. Khi trẻ bị tiêu chảy cũng là lúc các chất dinh dưỡng như sắt, selen, đặc biệt là kẽm bị thất thoát ra ngoài, trẻ bị thiếu hụt dinh dưỡng, mệt mỏi, làm cho tình trạng biếng ăn ngày càng trầm trọng hơn.

Việc chủ động tìm kiếm và áp dụng các giải pháp hỗ trợ tăng đề kháng, tăng cảm giác ngon miệng cho trẻ trong mùa hè là cần thiết để giúp trẻ có sức khoẻ tốt đón chào một mùa hè sôi động, thú vị.

Giải pháp nào cho trẻ để giải quyết tốt tình trạng trẻ biếng ăn trong mùa hè?

Dưới đây là một số phương pháp “giải cứu” tình trạng con biếng ăn, bỏ bữa mỗi khi vào hè:

Thứ nhất, cho trẻ uống nước đầy đủ, hạn chế nước đá và ăn đồ lạnh

Cha mẹ nên tập cho trẻ thói quen chủ động uống nước mỗi ngày, không nên đợi trẻ khát mới cho trẻ uống. Cho trẻ uống nước lọc hoặc nước hoa quả tươi mát, hạn chế tối đa nước ngọt, nước đá lạnh, đồ uống có ga. Công thức tính lượng nước cần bổ sung cho trẻ: 60 – 80ml nước/ số cân nặng của trẻ.

Thứ hai, “đầu tư” thực đơn đa dạng

Thực đơn ăn uống hàng ngày là một trong những yếu tố tác động đến sự hứng thú ăn uống của trẻ, nhất là trong những ngày hè nóng nực, oi bức. Mẹ có thể thường xuyên “cải cách” trong chế biến và trình bày món ăn để tăng phần thích thú cho trẻ. Mẹ nên ưu tiên cho trẻ ăn các nhóm thực phẩm tươi mát, có dạng lỏng, dễ ăn, giàu dinh dưỡng trong mùa hè như bí đao, rau ngót, tôm, cua, ngao,…

Thứ ba, chăm sóc trẻ đúng cách

Để tránh sốc nhiệt, cha mẹ nên hạn chế cho trẻ ra ngoài trong thời tiết nắng nóng và cố gắng giảm thiểu sự chênh lệch nhiệt độ giữa trong nhà và ngoài trời. Trong trường hợp cần phải ra ngoài, trẻ cần được đội mũ nón và mặc đầy đủ áo chống nắng. Nên ưu tiên trang phục thoáng mát, có khả năng thấm hút mồ hôi tốt, và tắm rửa thường xuyên để giữ cho trẻ luôn sạch sẽ và mát mẻ.

Thứ tư, chủ động bổ sung vi chất dinh dưỡng quan trọng

Vòng luẩn quẩn trẻ biếng ăn – thiếu vi chất dinh dưỡng – dễ ốm vặt vẫn luôn là bài toán đau đầu của các bậc phụ huynh. Ba mẹ chủ động bổ sung vi chất dinh dưỡng quan trọng giúp trẻ được “bù đắp” kịp thời năng lượng cần thiết. Khi trẻ khoẻ mạnh, đẩy lùi các chứng khó tiêu, chướng bụng để bé tiêu hóa tốt, ăn ngon miệng hơn.

Bổ sung kẽm – Yếu tố cần thiết trong “cuộc chiến” chống biếng ăn, tiêu chảy, ốm vặt mùa nắng nóng

Kẽm là vi chất dinh dưỡng quan trọng đối với sức khoẻ và sự phát triển của trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Đáng chú ý, kẽm chính là yếu tố cần thiết trong cuộc chiến chống lại chứng biếng ăn, hay ốm, rối loạn tiêu hoá và tiêu chảy ở trẻ.

Kẽm điều hoà vị giác, tăng cảm giác ngon miệng

Kẽm có nhiệm vụ kích thích gai vị giác, tế bào niêm mạc miệng hypoplasia tham gia vào cơ chế cảm nhận mùi vị, giúp trẻ ăn ngon miệng hơn, thích thú hơn với đồ ăn. Bổ sung kẽm bằng đường uống đã được chứng minh là kích thích trực tiếp lượng thức ăn nạp vào thông qua neuropeptide – chất dẫn truyền thần kinh ở vùng dưới đồi.

Tác dụng của việc bổ sung kẽm đối với chứng biếng ăn ở trẻ em đã được nghiên cứu trên 300 trẻ mẫu giáo tại Isfahan, Iran. Theo đó, bổ sung kẽm có tác động tích cực trong việc thúc đẩy lượng calo hấp thụ và giảm bớt chứng biếng ăn của trẻ nhỏ.

Kẽm hỗ trợ làm giảm tiêu chảy, ổn định tiêu hoá giúp trẻ ngon miệng hơn

Thông thường, khi trẻ bị tiêu chảy sẽ kèm theo chứng biếng ăn, lười ăn. Bổ sung kẽm cho trẻ lúc này là rất cần thiết cha mẹ nên lưu tâm. Kẽm cải thiện sự hấp thụ nước và chất điện giải, cải thiện sự tái tạo của biểu mô ruột, tăng mức độ của các enzym viền bàn chải và tăng cường phản ứng miễn dịch hỗ trợ loại bỏ mầm bệnh gây tiêu chảy và ổn định tiêu hoá. Khi tiêu hoá khoẻ mạnh trẻ sẽ ăn ngon miệng hơn, hấp thu chất dinh dưỡng tốt hơn, từ đó phát triển tốt hơn.

Kẽm tăng cường sức khoẻ, hỗ trợ miễn dịch

Kẽm là “nguyên liệu” rất quan trọng trong các phản ứng miễn dịch, hỗ trợ giảm triệu chứng và phòng các bệnh vặt như: cảm lạnh, sốt, tiêu chảy, dị ứng,… Điều này cũng góp phần quan trọng giúp trẻ tăng cường đề kháng và phát triển tốt toàn diện hơn.

Ngoài ra, kẽm tham gia vào quá trình sinh tổng hợp và điều hoà chức năng của trục hormone dưới đồi như Growth hormone, IGF-I – là những hormone quan trọng trong kích thích tăng trưởng xương, phát triển chiều cao của trẻ.

Thực tế cho thấy, hàm lượng kẽm trong cơ thể của những trẻ biếng ăn thấp hơn hẳn so với những trẻ khác. Khi trẻ có dấu hiệu biếng ăn, hấp thu kém có thể trẻ đang bị thiếu kẽm trầm trọng, mẹ cần sát sao chú ý để bổ sung kịp thời cho con.

Trong các loại kẽm bổ sung đường uống, nổi bật có kẽm chelate hữu cơ bisglycinate được chứng minh là loại kẽm bổ sung hiệu quả và an toàn cho trẻ với ưu điểm: hấp thu tốt, hoạt tính sinh học cao, ổn định, ít gây kích ứng tiêu hoá. Nghiên cứu của các chuyên gia thuộc Phòng thí nghiệm Động học Xenobiotics, Khoa Dược, Pháp đã chỉ ra rằng kẽm bisglycinate làm cho nồng độ kẽm trong máu cao hơn 43,3% so với sử dụng kẽm Gluconate. Vì thế, các sản phẩm bổ sung kẽm chelate hữu cơ bisglycinate là một lựa chọn hiệu quả đáng được cân nhắc.